MİTHAT YURDAKUL- Ticaret Bakanlığı’nın gümrük, lojistik ve nakliye firmalarına yönelik uyarısında, Türk savunma sanayisinin son dönemde yaptığı atılımlarla birlikte, bu alanda faaliyet gösteren firmaların Orta Asya ülkeleriyle ticaretlerinin arttığı belirtilerek, Türk firmalarının anlaşmaları doğrultusunda, savunma ürünlerinin Orta Asya ülkelerine sevkiyatında İran güzergâhının da kullanıldığı hatırlatıldı. Bu kapsamda bazı yerli firmalarca İran tarafından teknoloji hırsızlığı yapıldığına ilişkin endişelerin dile getirildiği bildirilen bakanlık yazısında, İran’ın son dönemdeki faaliyetlerine dikkat çekildi.‘İRAN’DA YAYGIN BİR YÖNTEM’Savunma sanayiine son dönemde ciddi yatırımlar yapan İran’ın, uluslararası yaptırımlar nedeniyle teknolojik ürünlere erişiminin sınırlandığı aktarılan yazıda, yerli üretimin geliştirilmesi için İran’ın “tersine mühendislik” yöntemine sıklıkla başvurduğu yönünde kanaat bulunduğu kaydedildi. Bu nedenle Türk savunma şirketlerinin Orta Asya ve bölge ülkelerine yapılacak sevkiyatlarında İran güzergâhını kullanmaktan kaçınmaları gerektiğini bildiren bakanlık, özellikle dron (İHA) gibi çift kullanımlı olabilecek hassas malzemenin transit sevkiyatlarında güzergâh için tedbir alınması gerektiğini kaydetti.TERSİNE MÜHENDİSLİK NASIL İŞLİYOR?İran’ın yabancı savunma teknolojilerini yerli üretimi geliştirmekte kullandığı “tersine mühendislik”, elde edilen teknolojik bir ürünün sistemini, işleyişini ve bileşenlerini analiz ederek nasıl çalıştığını anlamaya yönelik bir teknik olarak kullanılıyor. Bu yöntemle, taklit edilmek istenen ürünün orijinal tasarım belgeleri veya kaynak kodları olmadan da teknoloji ele geçirilebiliyor.İHA VE RADARA ÇÖZÜMLEMESavunma sanayiinde “tersine mühendislik”, stratejik avantaj sağlamak ve rakiplerin teknolojilerini çözümlemek için dünyada zaman zaman kullanılan bir yöntem. Bu yöntemle ele geçirilen İHA, füze, radar sistemleri gibi donanımlar incelenerek nasıl çalıştıkları, hangi teknolojilerle üretildikleri çözümlenirken, elde edilen bilgiler lisanssız veya erişilemeyen sistemlerin yerli muadillerinin geliştirilmesi için kullanılıyor. Rakip ülke veya birliklerin kullandığı sistemlerin açıklarını bulmak, güvenlik zafiyetlerini değerlendirmek için de bu yönteme başvuruluyor.BELLEK MODÜLÜNE KOPYALAMABu yöntemle, ele geçirilen bir İHA’nın gövde, motor, kontrol birimleri ve sensörleri söküldükten sonra yonga ve devre kartlarının üreticileri inceleniyor ve yazılım içeren bellek modülleri kopyalanmaya çalışılıyor. Baskı devre kartı ve devre yolları haritalanan cihazlar, şifreleme algoritmaları ve veri protokollerinin çözülebilmesi halinde, aynı uçuş karakteristiklerine sahip bir prototip üretilmesinde kullanılabiliyor. İRAN’IN ABD’DEN ‘ESİNLENEN’ İHA’LARIABD ve İsrail’in hava gücü ile füze sistemlerine karşı savunma geliştirmeye çalışan İran’ın, Amerikan İHA teknolojisine yönelik “tersine mühendislik” çalışmaları gündeme gelmişti. Şahed serisinden bazı İHA’larını, Amerikan “hayalet” İHA’sını baz alarak ürettiği öne sürülen İran’ın, geçmişte düşürdüğü ABD’ye ait bir İHA’dan ters mühendislik ile teknoloji transferi yaptığı ifade ediliyor.TRANSİT GEÇİŞTE X-RAY İLE HARİTALANDIRMAGümrükçülük kaynaklarınca, transit geçiş sırasında kritik ürünlerle ilgili bazı muhtemel riskler; kargo konteynerleri, mühimmat kutuları ya da İHA bileşenlerinin geçici olarak açılabilmesi, X-ray ve ileri tarama sistemleri ile iç yapının haritalanması, elektronik sistemlerin çip seviyesinde fotoğraflanması olarak sıralanıyor. Ürün içindeki bazı parçaların klonlarıyla değiştirilmesi, takip amacıyla içine gömülü yazılım yerleştirilmesi de olası senaryolar arasında dile getiriliyor. F-16 EDPOD TESTLERİ TAMAMLANDISanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, TÜBİTAK Bilişim ve Bilgi Güvenliği İleri Teknolojiler Araştırma Merkezi (BİLGEM) tarafından yerli ve milli imkanlarla geliştirilen radar sinyal algılayıcı taktik elektronik destek podu F-16 EDPOD’un, gerçek radar sistemlerine karşı gerçekleştirilen testleri başarıyla tamamladığını bildirdi. Kacır, “Milli Teknoloji Hamlesi hedeflerimiz doğrultusunda ülkemizin ihtiyaç duyduğu kritik altyapıları ve özgün teknolojileri geliştirmeye, ‘Tam Bağımsız Büyük Türkiye’ için çalışmaya devam ediyoruz” dedi.